Opera 11.01’in Final sürümü bugün yayınlandı. Uzun süredir geliştirmeler devam eden Opera 11 birçok geliştirme ve düzeltme içeren Opera 10.6x’den sonra güzel bir sürüm oldu.

1996’da Cascading Style Sheet yani CSS’in yeni bir çağı daha iyi bir tasarım ile başlatmasıyla Web değişmişti. Norveç, Oslo’daki küçük bir şirketin ilk tarayıcısı sadece tek bir diskete sığıyordu, yaptıkları ile o zamanlar sadece hayal olarak düşünülen şeylerdi.

2010’da ise web şimdi tekrar daha iyi olmak için değişiyor.  Opera’nın yeni sürümü eklentiler ve görsel fare hareketleri, sekme gruplama gibi yenilikler içeren sürümüyle yayınlandı.

Tanıtım Videosu

 

Neler var?

Bu makalemizde baştan sona Opera’nın 11.01 sürümünün neler getirdiğini anlatacağız. Aşağıda hızlı liste Opera 11’de nelerin geldiğini görebilirsiniz.

• %30 daha küçük kurulum paketi ile hızlı ve kolay kurulum.
• Eklentiler ile daha özelleştirilebilir tarayıcı.
• Linux sürümü üzerindeki özel çalışmalar ile 10.6x’e göre %35 daha hızlı.
• Yeni HTML5 standart destekleri.
• Daha iyi adres çubuğu
• Görsel fare hareketleri
• Sekme gruplama
• Yenilenmiş ve geliştirilmiş posta paneli ile beslemeleri klasörleyebilme. Ayrıca daha iyi etiketleme özelliği ile kontrolünüzü artırın.
• Google arama önerileri varsayılan olarak aktif.
• 3. parti eklentileri sadece istendiğinde aktifleştirerek düşük sistem özelliklerine sahip bilgisayarlar ya da daha fazla güvenlik isteyenler için geniş kontrol.
• Yeni opera:plugins sayfası.
• İçerik engelleme senkronizasyonu.
• Yenilenmiş ve geliştirilmiş Opera Dragonfly.
• Çok daha güvenli bir web deneyimi.
• Daha gelişmiş web standartları desteği.
• ve daha birçok şey…
  

Tanıtım kısmını geçip, indirmek için tıklayın…

Yenilenmiş Bir Yükleyici

Eskisine göre daha küçük ve etkili bir yükleyici ile gelen Opera 11.01,  MSI ve Classic yükleyicileri birleştirip, az laf – çok iş formatına uygun bir yükleyici sunuyor.

Seçenekler kısmında Taşınabilir Kurulum (USB) seçeneği ile birlikte dahili bir portable tarayıcıyı da barındırıyor. Tek tıkla kurulumu bitirip, kullanıcıyı sorulara boğmadan tarayıcıyı açıyor…

Standart ayarlarıyla kurulması 3 saniye süren Opera 11, kurulum sonrası boyut konusunda da diğer tarayıcıları geçiyor. Firefox 4 beta 10,8 Mb paket, 64.2 Mb kurulum boyutu ile Opera’yı 2’ye katlıyor. Opera’nın paketi 7,1 Mb, sahip olduğu onlarca varsayılan özellik ve kullanışlılık ile kurulum 23,4 Mb…

Yeni Adres Çubuğu

 

Opera 11.01 ile birlikte daha temiz, daha kullanışlı bir adres çubuğu var. Kullanıcı adres çubuğuna odaklanmadığı zamanlarda HTTP, HTTPS gibi ön eklerin kaldırıldığı, alan adı harici diğer kısımların sönük bir renk verildiği, query string gibi çoğu zaman kullanılmayan kısımların kaldırıldığı sade bir çubuk bekliyor olacak.

Yeni güvenlik butonu ile sitenin geçmiş kayıtları ve bağlantı türü kullanıcının gözünün önünde tutularak daha güvenli bir gezinti sağlanıyor. Ayrıca Turbo modu aktif olduğunda varolan siteden ne kadar sıkıştırma sağlandığı da bilgilendiriliyor. (Eğer tam adresi her zaman görmek istiyorsanız opera:config#UserPrefs|HideURLParameter ‘i devre dışı bırakmanız gerekmekte.)

Görsel Fare Hareketleri

 

Birçok kullanıcının severek kullandığı küçük, hızlı ve etkili fare hareketleri özelliği artık daha görsel… Opera 5.1 ile Nisan 2001’de tanıtılan bu akıllıca özellik 10 yıl sonra küçük bir katkı ile daha akıllı. Bu görsel özelliği görmek için sağ tık’a basılı tutmanız yeterli. Ya da sağ tıkla yarısını gerçekleştirdiğiniz bir hamle ile neler yapabileceğinizi görmek için örnek olarak sağ tık basılı halde aşağı doğru çekip biraz beklemeniz…

Bu özelliği opera:config#UserPrefs|ShowGestureUI adresinden devre dışı bırakabilirsiniz.

Fare hareketleri hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın.

Yeni Posta Paneli, Klasörlenebilir Beslemeler, Etiketler

10.70 derlemelerinde yenilenen posta paneli güncellemeleri devam ediyor. Klasör oluşturup daha organize olabileceğiniz gibi, tut-taşı ile daha kolay düzenlemeler yapabileceksiniz. HTML posta düzenleyicide çeşitli düzeltmelerin yanı sıra, açılış ve kapanış hızlarında geliştirmeler oldu.

Çok istenen özelliklerden bir olan beslemeleri klasörleyebilme özelliği ile çok besleme takip ediyorsanız daha rahat yönetim imkanınız olacak.

Etiketleme özelliğinde ise bazı yenilikler mevcut. Bugüne kadar etiketler üzerinde düzenlemeler yapmak (ad değiştirmek hariç) mümkün değildi fakat bu derleme ile beraber artık istediğiniz gibi kolayca yeni etiketler ekleyebilir istediğiniz gibi etiketlerde de klasörlemeler yapabilirsiniz.

Yine bunun yanı sıra e-posta panelinde yapacağınız arama sonuçlarını kaydedebilirsiniz. Bu kayıtlar da yine aynı panelde (etiketlerin bulunduğu bölümde) otomatik olarak kaydedilecektir. Bu şekilde ilerleyen zamanlarda bu aramalara tıklamanız yeterli olacaktır.

Sekme Gruplama

Bugüne kadar pek gerçekleşmeyen bir olay ile Opera, Firefox’un halen geliştirdiği Panorama özelliğine benzer bir Sekme Gruplama özelliğini tarayıcıya dahil etti. Bugüne kadar ilk sekmelerden, açılır pencere engelleyiciye, sekme önizlemelerinden, kapatılan sekmeyi geri almaya kadar bir çok özelliği ilk defa yapan Opera bu sefer kopya çekti.

Sekmelerinizi birbiri içine yerleştirip, aynı kategoriye sahip olanları bir arada tutmanızı ve yönetmenizi kolaylaştıan sekme gruplama ile farklı pencere açmadan daha etkili gezinti elde edebilirsiniz.

Aşağıdaki görsel Opera’nın sekme yönetimine getirdiği yenilikleri görebilirsiniz.

Güncellenmiş Presto ile server-sent events, web:socket destekleri

Opera 11.01, daha zengin ve dinamik web uygulamaları için server-sent events (event source) ve websockets desteği sunuyor. Opera’nın tarayıcı motoru Presto, 2.7 sürümüne yükseldi.

websockets standardındaki bir güvenlik açığı nedeniyle Opera ve Firefox (varsayılan olarak) deaktif olarak destekliyor bu özelliği. İsteyen kullanıcılar opera:config#UserPrefs|EnableWebSockets adresinden aktifleştirebilir.

CSS3 “Multi-Column layout” desteği ile CSS3 Gradient destekleri yakında eklenecek.

Yer İmleri Çubuğu

Önceden Kişisel Çubuk adıyla kullanılan yer imlerinin tarayıcı çubuğunda görüntülenmesi artık Yer İmleri Çubuğu adıyla göreceğiz. Yoğun istek üzerine adres çubuğunun alt tarafına alınan çubuğu isteyen kullanıcılar eski yerine alabiliyor.

Eklentileri Gerektiğinde Aktifleştirme

Flash gibi harici eklentilerin kullanıcının komutuyla çalışmasını sağlayan bir seçenek eklendi. Tercihler → Gelişmiş → İçerik kısmından ulaşılabilecek bu seçenek daha hızlı ve hakim bir gezinti isteyenler için güzel bir özellik. Bu sayede tarayıcı %30 kadar hızlanıyor…

Opera Eklentileri

Opera kullanıcıları zaten Unite, userJS ve Widgets‘lerle tarayıcılarını genişletebiliyordu. Artık Opera’nızı eklentiler ile çok daha geniş özelliklere kavuşturabileceksiniz.

addons.opera.com adresinden ulaşabileceğiniz Opera Eklenti Kataloğu, tarayıcınızın özelliklerini ve kullanışlığını artıracak eklentilerle dolu. Yayınlanmasının üzerinden henüz bir ay gibi kısa bir süre geçmiş olmasına karşın, 200 eklentiye ulaşan Opera Eklenti Kataloğu, 11.01 final sürümü ile birlikte yaklaşık 400 eklentiye sahiptir…

W3C Widget özelliklerine sahip olan eklentiler HTML, CSS, JavaScript teknolojileri üzerine kurulu… Bu Chrome’un (ve tabii ki Safari’nin) eklenti mimarisine benziyorken, Firefox‘unkinden farklı olduğu gösteriyor. Eklenti geliştirmek, kurmak, kullanmak, kaldırmak son derece hızlı ve basit… Yeniden başlatma gerektirmeyen, ve performansı neredeyse hiç etkilemeyen bir yapıya sahip.

Eklentiler otomatik olarak güncellenebiliyor. Ayrıca Dragonfly, eklentiler için özel olarak güncellemeler aldı. Geliştirici Modu sayesinde geliştiriciler, eklentilerini paketlemeden hızlıca çalıştırıp, test edebiliyor.

Eklenti geliştirme hakkında daha fazla bilgi edinmek içi Dev.Opera‘daki makalelere göz atabilirsiniz ve ayrıca Opera Eklenti Rehberi‘mizi de inceleyebilirsiniz. Eğer HTML, CSS, JavaScript’e hakimseniz, makale yazacak kadar da İngilizceniz varsa yazacağınız -eklentiler ve diğer web teknolojileri- makalelerinden 350$ kazanacağınızı unutmayın.

Arama Önerileri

 

Daha önce Wikipedia gibi sitelerde varsayılan olarak gelen arama önerileri artık -biraz geç bir adım da olsa- Google arama motorunda da var.

Yeni opera:plugins Sayfası

Opera’ya 3. parti olarak eklenen eklentileri yönetmek daha kolay. Artık kolayca etkisizleştirip, aktifleştirilebilip, eklentilerin hangi uygulamaları etkilediğini görebilirsiniz. Bunu opera:plugins adresine giderek, kolayca yapabilirsiniz.

İçerik Engelleme Senkronizasyonu

Opera kullanıcıları yukarıdaki görselde listelenmiş öğelerine (yer imleri, yer imleri çubuğu, yazılan adres geçmişi, hızlı erişim, notlar, arama motoları…) istedikleri tarayıcıdan, istedikleri zaman ulaşabiliyordu. İsterlerse Opera’larına dahil edip bir nevi sadece My Opera kullanıcı adı ve şifre ile taşınabilir Opera elde etmiş oluyorlardı. Tarayıcıya 2005 yılında Opera 8 ile dahil edilen bu özellik, bir adım daha ileriye alınarak engellenmiş içeriklerin de eşleştirilip, kullanıcıların her zaman reklamsız gezinmelerini sağlanacak.

Kilitlenmiş Sekmeler

Opera 11.01’den önce kilitlenmiş sekmeler -varsayılan temada- bulundukları yerde, sağlarındaki kapatma logosunun yerini alan asma kilit ile duruyordu. Opera 11 ile birlikte artık kilitlenmiş sekmelerin sadece faviconları görünüyor ve tüm kilitli sekmeler en sola gidiyor.

Yenilenmiş Opera Dragonfly

Opera Dragonfly ile ilgili de çalışmalar halen devam etmekte. Şu an için RC sürüm olarak adlandırılabilecek olan cutting-edge versiyon yayınlanmış durumda.  Konuyla ilgili ilk bilgilendirme yazısına bu adresten ulaşabilirsiniz. Eğer son sürüm Dragonfly’ı denemek istiyorsanız  opera:config#DeveloperTools|DeveloperToolsURL ayarınızı https://dragonfly.opera.com/app/cutting-edge olarak kaydederseniz, son yenilikleri rahatça takip edebilirsiniz. Bunun yanı sıra eğer bir eklenti geliştiricisi iseniz; yeni Dragonfly’ı eklentileri düzenlemek amacı ile rahatça kullanabilirsiniz. Yine yeni Dragonfly’ı çalıştırdığınızda o anki çalışan eklentilerle ilgili de düzenlemeleri yapabilirsiniz. Dragonfly’a ilişkin geliştirmeler açık kaynak olarak halen devam etmektedir ve Opera 11 final sürümü ile beraber yenilenmiş olarak karşımıza gelecektir. Eğer gelişmeleri takip etmek istiyorsanız Dragonfly depoyu takip edebilirsiniz.

Düzeltme, Düzeltme, Düzeltme…

Opera 10.60’dan sonra ilk olarak yeni sürümün 10.70 olacağını duyurdu, sonrasında 10.80 olabileceği yönünde bazı duyumlar geldi… Son olaraksa 10.6x’den sonraki sürüm Opera 11 olarak sunulmaya karar verildi. Tabi bu süre zarfında Opera geliştiricileri hiç boş durmadı. Her hafta onlarca düzeltme ile yayınladıkları desktopteam bloğundaki derlemeler ile yüzlerce sorunu düzelttiler. Şu an ki en güncel Final sürümü ise 11.01‘dir.

Opera’ya hata bildirimi yapmak için tıklayın, nasıl yapılacağını öğrenmek içinse buraya tıklayın…

Dış Bağlantılar:

• Opera 11 media kit: http://www.opera.com/media/presskit/Opera11.zip
• Geliştirici dökümanları: http://dev.opera.com/articles/view/opera-extensions-quick-documentation-overview/

 

Tüm haberlere ilk önce ulaşmak için bizi Twitter ve Facebook üzerinden takip edebilirsiniz.