Opera 29 [Mobil-Masaüstü] kararlı sürüm yayınlandı..

HTML ve HTML5 Nedir? – HTML5 Eğitimi

Yazan: Çağlar Yeşilyurt | 13 Eylül 2011 | eğitim html HTML5 web teknolojileri

Yeni bir yazı dizisini açılışını yapıyoruz; HTML5 Eğitimi… HTML5 nedir? Nasıl öğrenebilirsiniz? Neleri yapabilmenizi sağlar? Tüm sorularınıza bu yazı dizimde cevap bulacaksınız…

HTML5 hakkında Türkçe kaynaklar arasında yeterli bilgi ve açıklama yok. Web geliştiricilerinden bir kısmı ya da bu işle uğraşan insanlar HTML5’in bazı parçalarını bloglarında anlatmışlar. Var olan bilgilerin büyük bir çoğunluğu parça parça ve kapsamlı değil. Bu konudaki bir eksikliği doldurup HTML5’in ne olduğu ve nasıl kullanılabileceği hakkında Türkçe olarak kapsamlı bir yazı serisinin ilkine başlamış oluyoruz.

Bu yazı dizisi HTML5 hakkında Türkçe içerik bakımından oldukça doyurucu olacak. Vakit buldukça sizlerle HTML5 hakkında bildiklerimizi paylaşacağız. Ve bu yazılardaki bilgiler mümkün oldukça güncellenecek, geliştirilecek. Çünkü HTML5 henüz tamamlanmadı ve her geçen tartışmalara ve baskın görüşlere göre şekilleniyor.

HTML ve HTML5 öğrenmek isteyenler doğrudan bu yazıdan başlayabilirler. Herhangi bir ön bilgiye sahip olmanız gerekmiyor.
Bu yazı dizilerinin düzeni temelden başlayarak ilerleme şeklindedir. Eğer biraz HTML hakkında bilginiz varsa ilk yazılar ilginizi çekmeyebilir. Ancak bunları cazip hale getirmek için aralara kendi yazdığım notları sıkıştırdım. Yazıları hazırlarken Opera’nın Web Standartları Eğitimleri notlarından yararlanılmıştır.

Bu yazımızda web sayfası hazırlamada kullanılan HTML’e kısa bir giriş yapacağız. HTML’in tarihinden kısaca bahsettikten sonra yazımızı bitireceğiz.

HTML Nedir?

HTML web sayfaları oluşturmak için kullanılan bir işaretleme dilidir.

HTML’i programlama dili olarak düşünmüş insanlar olabilir. HTML kesinlikle bir programlama dili değildir. HTML sadece size bir gösterim biçimi, notasyon, sunar.

Açıklama

Hiper Metin İşaretleme Dili anlamına gelir. Web sayfaları hazırlamak için kullanılır. Dünyadaki bütün web sayfalarının HTML barındırdığı anlamına gelir.

  • Hiper Metin: Bağlantılarla birinden diğerine geçebileceğiniz belge tipi.
  • İşaretleme: Tasarımı ve biçimlendirmeyi düz metin şeklinde yazılmış belirli etiketlerle uygulamaya denir.
  • Dil: HTML’in kendisini ifade eder. HTML’in dil olduğunu ifade ettiklerinde insanlar ilk başta bu dilin derlenen bir dil olduğunu düşünür. Ancak HTML yorumlanan bir dildir.

Diğer insanlarının web sayfalarını nasıl kodladığına bakabiliriz. Bunun için sayfaya sağ tıklayın ve kaynak kodunu seçin.

[codesyntax lang=”html4strict”]

<!doctype html>
<html lang="tr">
<head>
 <title>Örnek Web Sayfası</title>
</head>
<body>
 <p>Burada bir paragraf var</p>
</body>

[/codesyntax]

Tarihi

Hiper Metin İşaretleme Dili (HTML) Dünya Çapında Ağ‘ın (WWW) yayın dilidir. HTML’in ilk sürümü Tim Berners-Lee tarafından 1991 yılının sonuna doğru tarif edilmiştir. İlk beş yılda (1990-1995) HTML bir çok kere gözden geçirildi ve bir çok kere genişletildi. Bu değişiklikler en başta CERN‘de sunuldu, sonra da IETF‘da.

W3C‘nin oluşturulmasıyla, HTML’in gelişimi tekrardan herkese açık hale geldi. Başarısız ilk HTML genişletme denemesi 1995’te HTML 3.0 olarak yapıldı. Bu çalışma daha bilinen haliyle HTML 3.2 olarak 1997’de tamamlandı. Takip eden HTML4 ise 1998’de bitirildi.

Sürüm Yayınlanma Yılı
HTML+ 1993
HTML2.0 1995
HTML3.2 1997
HTML4.01 1999
HTML5 henüz yayınlanmadı çünkü halen üzerinde tartışılan bölümleri var. Bir kaç sene için HTML5 son haline kavuşmuş olacak. HTML5 özelliklerinin final aşamasına kalan süreyi ishtml5readyyet.com adresinden takip edebilirsiniz.

HTML5 Nedir?

HTML5 Hangisi?

HTML5, HTML’in bir üst sürümüdür. W3C uzun bir süredir ve daha uzun bir süre her açıdan geliştirilmiş bir web sağlamak amacıyla yeni standartlar hazırlamak için tartışıyor, çalışıyor. Animasyonlar, çoklu-ortamlar, siteler arası iletişim, pencereler arası iletişim, kullanıcı verileri ve sunucularla iletişim gibi bir çok köklü geliştirmeler yapılıyor. Geliştiriciler HTML5’deki yeni oyuncaklarla çok daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayacak.

  • HTML5 daha kolay tanıyabileceğiniz yeni etiketlere sahip.
    <header>, <aside>, <footer>, <nav> bunlardan bir kaçı… Bu elementler ile tasarımlarınızdaki karmaşa azalacak, daha düzenli bir kodlama verimliliğinizi artıracak.
  • Ses, vektörel grafik, video gibi işlemler için Flash ve Silverlight gibi eklentilere daha az ihtiyaç duyacaksınız.
    Şu anda Flash ile HTML5’in <video> etiketi karşılaştırmalarda zayıf yönlere sahip olabilir ama HTML5’in henüz tamamlanmadığını hatırlatmak gerek. Ayrıca Flash, Apple’ın mobil cihazları gibi bir çok ortamda kullanılabilir değil. Bu da önemli derecedeki kullanıcı grubunun video gibi web kaynaklarına ulaşmasını kısıtlıyor. Ancak HTML5 ile bu durum büyük oranda değişecek. HTML5, webi tüm ortamlardan erişilebilir sağlamak için çalışıyor. Bu ortamlar TV’den, tabletlere, cep telefonlarından, internete bağlanabilen tüm cihazları kapsıyor.
  • Daha iyi uygulamalar.
    Web geliştiricileri daha interaktif, daha zengin ve dinamik sayfalar hazırlamak için bir çok farklı yolu denediler. HTML5 bu konuda sunduğu geliştirmeler ile bazı konularda tamamen, üçüncü parti uygulama gereksinimini kaldıracak.
  • Çapraz-Belge Mesajlaşma
    Web tarayıcıları, sitelerin herhangi birinin kullandığı betiklerin başka alan adına ya da siteye etkilemesine izin vermiyor. Bu, kullanıcıların güvenliği için uygulanan bir önlem. HTML5 ile birlikte farklı alan adlarının ve sitemizdeki farklı belgelerdeki betiklerin güvenli ve kolay bir yoldan iletişime sağlanacak.
  • Web Socketleri
    HTML5 bir sunucuya kalıcı bağlantı sağlamaya olanak veren Web Socketlerini sunuyor. Sürekli olarak yeni bir bildirimi/gelişmeyi kontrol etmek yerine, siteniz bir sockete bağlanır ve herhangi bir bildirim olduğunda bunu kullanıcıya iletir. Sohbet uygulamaları buna bir örnek olabilir.
  • Alıcı-Taraflı Depolama
    Web Storage ve Web SQL Database API‘leri ile hazırlanan uygulamalardaki kayıtlar ve veriler kullanıcının bilgisayarında saklanabilecek. Bu sayede oyunlardaki kayıtlardan, üyeliklere bir çok alanda kolaylıklar sunulacak.
  • Daha İyi Arabirimler
    Web Geliştiricileri sadece dikdörtgen kutuların kenarlarını yuvarlatmak için onlarca satır kod kullanıyordu. Ancak HTML5 ile birlikte geliştiricilen CSS3 sayesinde bu gibi konularda tasarımcılara ve geliştiricilere sağlanan kolaylıkları gördükçe şaşıracaksınız!
  • Daha Etkileşimli Formlar
    Geliştiriciler yıllarca takvim, kaydırma çubukları, renk seçici, tarih seçiciler gibi şeyler için farklı araçlar, JS ve onlarca satır CSS kullanmak zorunda kaldılar. Özellikle web tabanlı bir uygulama geliştiriyorsanız kullanıcılardan sürekli veri toplamak zorunda kalmanız, formları sıkça kullanmanıza neden oluyor. HTML5 bu konuda bir çok kolaylık ve yenilikle hazırlanıyor.
  • Geliştirilmiş Erişilebilirlik
    Hata ayıklama ya da kodlarınızı yeniden gözden geçirmek istediğinizde sadece <nav> etiketini aramak mı kolaydır, yoksa onlarca <div> etiketi arasından hedefinizde <ul> listesini bulmak mı? Sadece bu değil tabi ki. Accessability, usability, user experience kelimelerinin revaçta olduğu, önem kazandığı bir dönemde bu konu atlanamazdı.
  • Görsel Efektler
    Daha az Photoshop ve daha az tasarım bilgisi daha şık ve modern web sayfaları hazırlamak CSS3 ve HTML5 ile birlikte mümkün olacak! CSS’in babası Håkon Wium Lie‘nin bu konudaki bir soruya verdiği yanıtı izlemek için tıklayın!

HTML5’i ne zaman kullanabilirim?

Eğer bir web geliştiricisi iseniz, aklınızdaki ilk soru HTML5’i ne zaman kullanabilirim olacaktır?

Cevap: Bugün. HTML5’in tamamlanma aşamasına yaklaşan standartları Opera, Firefox, Chrome, Safari ve Internet Explorer’ın yeni sürümlerine hızla adapte ediyorlar. Her ne kadar tam olarak standart olması bir kaç yılı bulacak olsa da siz bugünden web sitenizi HTML5’e göre kodlamaya başlayabilirsiniz. OperaTurkiye.net HTML5 standartlarını bugünden kullanıyor.

Bu konuda size hangi kodların, tarayıcılarda desteklenme durumu hakkında bilgi veren iki web servisi önerimiz var; caniuse.com ve html5readiness.com.

Neden HTML5 kullanmalıyım?

Çok fazla tarayıcı…
Çok fazla kullanıcı özelleştirmesi…
Çok fazla cihaz…
Çok fazla değişiklik, yenilik…
Artık tek düşünmeniz gereken tarayıcı değil. Kullanıcıyı da düşünmelisiniz.
"Her cihazda en iyi internet deneyimi" artık yerini "Olabildiğince çok kullanıcı için mümkün olan en iyi internet deneyimi"ne bırakıyor. Kodlarınız esnek, gözden geçirilebilir, az fakat verimli olmalı. Bu kolaylıkları sağlamak için W3C ve WhatWG, HTML5’i en esnek ve en iyi şekilde hazırlamaya özen gösteriyorlar. Hem geliştiricilere, hem kullanıcılara en iyi deneyimi sunmak için çabalıyorlar. Siz de bugünden geleceğin teknolojisini kullanmaya başlayın. "Gelin geleceği birlikte yapalım!"

2. bölüm: HTML ile Çalışmak »

Vivaldi Türkiye sitesi
  • Anonim

    Çok güzel bir yazı olmuş kaynak niteliğinde eline sağlık.

  • Anonim

    Yazıların devamı da gelecek arkadaşlar.

  • yunus

    emeğinize sağlıki, teşekkürler
    çalışmalarınızda başarılar..

    • Anonim

      Rica ederiz.

  • Morikante_section78

     Nereden nereye bağlanıyor konular böyle. Ne geliyorsa cühelalıktan geliyor başımıza.

  • Alayli

    Alakasızlığa zaten morikante cevap vermiş ben bir kaç şey daha ekleyeceğim.

    Kuranda sudan et parçasına oradan kemiğe diye evrimler halinde yaratılışı anlatan kitabımızdır. Şimdi buradaki evrim kelimesine de takılırsanız size TDK SÖZLÜK tavsiye edeceğim.

    “Her şey sudan yaratıldı” diyen kitabımızın yaratbileceğine inanıp, çevirebileceğine inanmamak da ayrı bir şey. Zira helak edilen kavmi maymuna çevirdik diyor, ya bu teorideki kemikler o kavme ait ve o bilim adamları “kendi açılarından” haklı ise.

    “Ya öğreten, ya öğrenen, ya dinleyen, ya da ilmi seven ol. Fakat sakın beşincisi olma (yani bunların dışında kalma) helâk olursun.”

  • Eser Akar

    Tamamen bilişim içerikli ve HTML5 Nedir başlıklı bir konunun altında
    bile din tartışması başlatan zihniyeti kınıyorum. Sunulan skalada
    verilmek istenen fikir bir önceki nesil HTML’nin evrildiğini değil
    zenginleştiğini anlatmada oldukça kullanışlı bir görsel olmuşken siz
    kalmış teknik bir konuya “evrim” saçmalığını yerleştirmeniz hoş olmamış
    diyorsunuz.

    Olayın daha vahim boyutunu göz ardı etmişsiniz.
    Demişsinizki Müslümanlar, hayatın “yaratılışla” başladığına inanırlar
    dolayısıyla bu görsel seçilirken Müslümanların bu inancına saygı
    gösterilmeliydi. Ama bunu belirtirken bile evrime ve bilimsel veriye
    inanan kişilerin inancınada saygısızlık etmekten geri kalmıyorsunuz. Sen
    Müslümansın ve yaradılışa inanıyor ve inancına saygı bekliyorsun ama
    evrime “saçmalık” diyorsun. O senin evrim saçmalığı dediğin şey bilimsel
    bir gerçek, “saçmalık” dediğin şey ise senin yaptığın yorum. Eğer
    inancınıza saygı bekliyorsanız önce diğer inançlarada saygı göstermesini
    öğrenmeniz gerek.

    Bu tarz yorumların yeri burası değil, buraya
    bilgi almak, öğrenmek ve kendinizi geliştirmek için geliyoruz. Konuyu
    daha anlaşılabilir hale getirmek üzere sunulan bir görsele bile böyle
    alınganlık gösterebiliyorsanız eğer sahip olduğunuz heybe ile katedecek
    çokta fazla yolunuz olmadığı aşikâr.